Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες ? Προβλήματα παραγωγής γραπτού λόγου. Ζωή Κρόκου, ΜΑ Διδακτική της Γλώσσας, Υποψ. Διδάκτορας στον τομέα Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας ? Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ο γραπτός λόγος
Η γραφή είναι μια σύνθετη πολύπλοκη αλλά και διδάξιμη δραστηριότητα.Σ? ένα γραπτό κείμενο διακρίνουμε τρία κυρίαρχα συστατικά χαρακτηριστικά: Γνωστικά - Γλωσσικά - Στιλιστικά. Οι δεξιότητες που απαιτούνται να έχουν οι μαθητές για την παραγωγή γραπτού λόγου είναι:
? Η εσωτερική κινητοποίηση (κίνητρα)
? Η σκέψη ? γέννηση ιδεών/ ιδεοκαταιονισμός
? Η οργάνωση των ιδεών
? Ο ορθός χειρισμός της γλώσσας
? Η επανεξέταση του κειμένου
? Η ορθογραφία
? Η καλλιγραφία
Αίτια δυσκολίας παραγωγής γραπτού λόγου
? Η δυσκολία του έργου
? Η αργή και αναποτελεσματική εκτέλεση των βασικών δεξιοτήτων
? Ο ελλιπής έλεγχος των λειτουργιών της γραφής
? Δυσκολία γέννησης ιδεών
? Δεν γνωρίζουν τα κειμενικά είδη
? Δεν ανασχεδιάζουν στόχους και σκοπούς
? Δεν βελτιώνουν το κείμενό τους
Τρόποι αντιμετώπισης προβλημάτων γραπτού λόγου
?Να επιτρέπει στο μαθητή να γράφει λιγότερο
?Να αναθέτει στο μαθητή λιγότερες εργασίες που απαιτούν γράψιμο
?Να παρέχει τις λεπτομέρειες του θέματος και ο μαθητής να γράφει τα κύρια σημεία
?Να δίνει τα κύρια σημεία και ο μαθητής να γράφει τις λεπτομέρειες
?Να αγνοεί την ευαναγνωσία και την ορθογραφία και να αξιολογεί άλλους παράγοντες
?Να επιτρέπει τις συντομογραφίες
?Να παρέχει στο μαθητή περισσότερο χρόνο για την ολοκλήρωση των εργασιών
Βασικές αρχές που πρέπει να γνωρίζει ο εκπαιδευτικός για μια αποτελεσματική υποστηρικτική διδασκαλία:
?Ενθαρρύνει την αλληλεπιδραστική μάθηση
?Αναγνωρίζει τη σημασία των προηγούμενων γνώσεων, εμπειριών και αναπαραστάσεων του μαθητή
?Προετοιμάζει το μαθητή για τη δόμηση της νέας γνώσης ή της νέας δεξιότητας
?Ενθαρρύνει την ενεργό εμπλοκή του μαθητή στο διδακτικό γίγνεσθαι
?Συνδέει τις σχολικές δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, υπογραμμίζοντας την επικοινωνιακή λειτουργία του γραπτού λόγου
?Αναπτύσσει γνήσιες και ειλικρινείς διαπροσωπικές σχέσεις
?Δημιουργεί βιώματα επιτυχίας
?Αναπτύσσει τις μεταγνωστικές δεξιότητες του μαθητή
?Αξιολογεί συνεχώς όλες τις παραμέτρους της γραπτής δραστηριότητας
?Παρέχει στο μαθητή την κατάλληλη ανατροφοδότηση τη στιγμή που την χρειάζεται
?Παραχωρεί τον έλεγχο της γραπτής δραστηριότητας στο μαθητή σύμφωνα με την αρχή της φθίνουσας καθοδήγησης
?Διδάσκει τα δομικά στοιχεία των κειμενικών ειδών
?Παρέχει στους μαθητές χρόνο για να ολοκληρώσουν τα κείμενά τους.